KJÆRLEIK I POSTMODERNISMENS TID
om bøkene til Kurt Johannessen

© Marit Eikemo

Veldig mange insisterer på å kalle ein spade for ein spade. Heilt sidan spaden såg dagens lys, har folk repetert den same keisame setninga: “La oss kalle ein spade for ein spade,” seier dei med eit strengt trykk på spade og spade. Kurt Johannessen ville aldri finne på noko slikt. Han ville aldri finne på å gjere seg rasjonell på vegner av spadane.
– Nei, spadane er lumske og utspekulerte, seier han.
– Ein spade i dag er ikkje den same som i går, sjølv om det fysisk er den same spaden og han liknar veldig den vi såg i går. Han prøver berre å lure oss til å tru at det er den same, seier han.

Oppdagingar. Forsvinningar.

Ein plutseleg frigjerande tanke kjem ofte i møte med bøkene til Kurt Johannessen. Ofte i form av eit latterutbrot. Kurt Johannessen lar det alltid vere ei opning for at ting ikkje er heilt som dei ser ut. Kanskje det går an å sjå noko nytt dersom ein fokuserer på andre samanhengar? Kanskje kjem det ein ny tanke dersom du tar til å “tenke på noko du ikkje veit?”. Kanskje ein spade får lov til å vere noko anna enn ein spade for ein gongs skuld? Nokre steinar på Finse får lov til å høyre eventyr, og sommarfuglar får vere samtalepartnarar.
Kan dei ikkje snakke, seier du? Tenk ein gong til, seier Kurt: Konsentrer deg! Øv deg! Då vil det skje. Då vil du oppdage noko nytt!

I ei av Kurt Johannessens siste artist’s books, Andre oppdagingar (2006), handlar det om Leikebilen sin tragiske drukningsdød. Det handlar om Snytepapiret si tvilsame bortforklaring, om Legofiguren si likesæle framferd, om Blomsterbuketten sin overdrivne taletrong, Leppestiften si oppskrytte opplevingsreise og ikkje minst om Såpebobla sitt forsvinningsnummer. Då han lanserte boka på nyåret 2007, la han urettferdig stor vekt på denne siste setninga. Han heldt eit føredrag med ein omfattande powerpoint-presenta-sjon og levande bilete. Han peika og forklarte. Korleis kunne dette skje? Korleis kunne det ha seg at såpebobla forsvann? Plutseleg var ho der. Plutseleg var ho der ikkje.
Ikkje.
Kurt Johannessen smakar på ordet og gjentar det:
– Ikkje. Det er noko meir der. Ikke er så avslutta og endeleg, men ikkje ... Ordet opnar seg ...

Det burde ikkje forbause nokon om det no dukkar opp ei ny bok, eller ein ny performance der ordet ikkje speler ei sentral rolle. Når ein studerer kunsten til Kurt Johannessen, blir ein først og fremst slått av alle samanhengane. Det eine tar liksom det andre. Eit element i ein performance blir til ei bok i neste omgang.
Ei setning i ei bok blir til ein ny performance, og slik kan ein spore det eine tilbake til det andre utan at ein heilt skjønar når det eine byrjar og det andre sluttar. Boka Everything (2006) gir assosiasjonar til salmebøker på omslaget. Ho har berre eitt oppslag – og der finn ein to motståande speglar med ein tekst på kvar:

Everything is the same, it just looks different.
Everything is different, it just looks the same.


– På eit vis kjennes det ut som eg arbeider med det same heile tida, det ser berre annleis ut kvar gong, seier Kurt Johannessen.

Sveve over vatna

Ta til dømes Fredriksen. Han dukkar opp i ei av dei første bøkene til Kurt Johannessen: Gymnastiske øvingar av Fredriksen 0,78 m.o.h. (1984).Boka inneheld tolv bilete med Fredriksen i hovudrolla. Heile tida medan han svever 0,78 meter over havet, poserer han i høve til ulike objekt i oppsiktsvekkjande posisjonar. Slik er det i grunnen med Kurt Johannessen òg. Han lar seg ikkje affisere av naturlovene. Liksom Fredriksen byksar han snart hit, snart dit. Snart i følgje med elefantar, snart med hovudet i ein gullfiskbolle, snart graven ned i sand, snart på toppen av eit fjell, snart på månen – og ned igjen. Alltid ned igjen på jorda, og aller helst i jorda.

Det finst eit bilete frå Performance 7. september 1985 der Kurt kastar seg vassrett frå ein stol. Sveveposituren liknar til forveksling på Fredriksen sine gymnastiske øvingar. Dei høyrer saman, som høna og egget. Kven kom først? Visste dei om kvarandre? Hadde dei eit felles prosjekt på midten av åttitalet? Spørsmålsstillinga er typisk for Kurt Johannessen. I boka All (2000), som er ei forlenging av installasjonen med same namn, er alle sidene svarte bortsett frå ei side med skrift:

Like etter “the Big Bang” kom Plancke-tida. Smellet var for om lag 15.000.000.000 år sidan, og Plancke-tida var det fyrste 0,000000000000000000000000000000000000 0000001 sekundet etter smellet. Heile universet var då innanfor eit område som hadde ein diameter på mindre enn 0,1 mm. Alt var der. På same viset som frøet har “tanken” i seg om korleis det skal bli til ein blom, kan ein seie at ideen om oss alle og alt som har vore, er og kjem til å verte, var der, innanfor det vesle volumet. Ein liten del av denne massen ville ende opp som deg og meg 15.000.000.000 år seinare. Visste denne massen det? Visste den om deg og meg? Visste den at eg skulle skrive dette? Visste den at du skulle lese det no?

Visste Kurt Johannessen at han skulle lage alle desse bøkene då han debuterte på haustutstillinga med performancen Kropp Jordtrekant i 1984? Her kasta han seg mot veggen, slo på jord med pinnar. Året før, i performancen Jordboka, las han jordlydar frå ei jordbok medan det rann jord ut av munnen hans. Jordboka er såleis den aller første artist’s book, ei samling jordteikningar som skulle tilføre ein heilt spesiell energi til kasta i performancen. Dette var rein natur, før Kurt laga bøker med tekstar. Før kulturen, så å seie. Kva skulle all denne kastinga og svevinga og jorda bety?
– Eg var 24 år og full av ....
Kurt Johannessen ler.
24 år og full av eld, full av jord og vatn og luft. Eller eit sterkt ønske om å bli alt dette, om å kome i nærkontakt med elementa rundt seg, ta av seg skoa og kleda, ete jorda og drikke lufta, vere i vatnet.
– Eg ville vere i hop med det, seier han.
Det får ein til å tenke på det evige krinsløpet frå jord til jord, om universelle og evige samanhengar, om å høyre til, om å gi seg hen til ein fellesskap bortanfor liv og død.
– Alt liv har sannsynlegvis oppstått frå same kjelda, men det har blitt ganske ulikt, visuelt sett, med tida. Og dersom alt kjem frå same kjelda, har til dømes ein elefant og ein sommarfugl vore det same ein gong. No ser dei ganske ulike ut, men det er kanskje berre utanpå? seier Kurt Johannessen.

Dans som ein somarfugl!
Både sommarfuglar og elefantar går igjen, nesten som leiemotiv i store delar av produksjonen til Kurt. I etterordet til Og (2001) skriv han at sommarfuglar og elefantar nesten er to sider av same sak. Boka inneheld ei rekke sommarfugl- og elefanttekstar sette saman med situasjonar som har med menneske å gjere:

Kjensla av angst i mageregionen utan at ein veit kvifor, og spørsmålet om alt stoppar opp når ein oppnår augekontakt med ein sommarfugl.

I etterordet fortel han at han fekk i oppdrag å forme den høgtidlege opninga av dei 49. Festspela i Bergen. Han forstod med ein gong at han ville trenge hjelp frå elefantar. Resultatet blei Lyrisk regn, 234 tekstar på lappar, ein tekst for kvar lapp, som blei sleppt over publikum som lyriske regndropar. Det var ikkje planlagt som ei bok, skriv han vidare i etterordet, “men slik kan det gå når ein snakkar seg heilt bort i godt lag med elefantar og sommarfuglar”.

Når eg tenker på Kurt Johannessen og sommarfuglane, tenker eg på Gabriel Garcia Márquez som skriv om ein mann som er så vakker at det alltid følgjer gule sommarfuglar etter han der han går. Bøkene til Márquez blir kalla magisk realisme på grunn av slike scener. Ein journalist spurte ein gong kva sommarfuglane symboliserer, og kva gulfargen symboliserer. Márquez svarte at det slett ikkje dreidde seg om symbol. Dette var ei historie bestemor hans hadde fortalt han: I landsbyen hans levde det ein gong ein mann som var så vakker at det alltid flaug gule sommarfuglar etter han der han gjekk.

Verda til Kurt Johannessen er også “magisk realistisk”. Og når Kurt Johannessen seier at han snakkar med sommarfuglar, er det ikkje noko han seier for å seie noko anna. Det er noko han seier fordi han faktisk har ganske mykje med sommarfuglar å gjere. I jorda utanfor huset hans, heilt borte ved det kvite gjerdet, veks det kvar vår opp ein høg busk, nesten som eit tre. Etter kvart kjem det kvite blomar på greinene. Dei blir lange og tunge og strekker seg langt utover gjerdet mot gata. Så kjem sommarfuglane. Kvart år skjer det same: Busken veks opp, blomane sprett ut og sommarfuglane kjem. Dei kjem frå ingen stader – og plutseleg er dei overalt, hundrevis av dansande sommarfuglar i Kurt Johannessens hage.
Ungane i gata strømmer til for å sjå på dei vakre insekta. Snart dansar ungane òg. Dei spring hit og dit, hoppar opp og byksar til for å sjå om dei kanskje kan klare å gripe ein av sommarfuglane med hendene sine, kanskje kjenne slaga av sommarfuglvenger mot handflatene.

Det er ikkje berre naturens vakre skapningar som får lov til å spele ei poetisk rolle i arbeida til Kurt Johannessen. I performancen Ogo (1993) la han seg ned på eit golv med ein sirkel av 18 svarte sniglar rundt seg. Etter ei stund gjekk sniglane kvar sine vegar, sirkelen løyste seg opp medan Kurt framleis låg i same posituren. Naturen fekk lov til å endre biletet, som ei ærbødig helsing frå Kurt til sniglane: “Eg ligg berre her, de kan bestemme kva som skal skje.”

Måneferder blandt oss
Denne djupe fascinasjonen og respekten for naturen går igjen i fleire av tekstane og bøkene til Kurt. I boka Lux (2002) har han laga eit hol på kvar av dei svarte sidene, hol som tilsvarer dei nøyaktige augeformene til 13 fuglar. Det latinske namnet på kvar fugl står skrive på motståande side. Dette er hard core naturvitskap, men i bøkene til Kurt blir det poesi. Ofte spring poesien ut frå begjæret etter “å finne ut”. Han går laus på oppgåvene utan atterhald, utan slør av ironi: “Kva skjer viss eg gjer slik, eller slik?”

På eitt eller anna tidspunkt må Kurt Johannessen ha tenkt denne tanken: Kva skjer viss eg spør 24 menneske frå heile verda om dei kan fortelje sine personlege historier om månen? Dersom alle ringer i løpet av eit døgn og snakkar på morsmålet sitt, kva skjer då? Kva skjer når så mange måneforteljingar møtes i Bergen Kunstmuseum? Tanken blei til ein happening – og happeningen blei til ei bok, Moon (2004), som dokumenterer alt det som skjedde natta 20. mars i Bergen: 24 forteljingar om månen fortald på den einskilde sitt morsmål. Det går ikkje an å forstå halvparten. Og nettopp her ligg magien: Vi forstår ikkje halvparten, men vi veit at historiene finst. Vi kan ikkje forstå månen heller, men vi veit at han er der, og han knyter oss saman i eit stort fellesskap av undring, draumar og lengsler.

Det er ikkje første gongen ein kunstnar ser den krystallklare samanhengen mellom poesien og månen. Men hos Kurt Johannessen er det heller ikkje her snakk om eit symbol. Månen – og særleg måneferda – er poesi slik Kurt ser det. Heilt sidan han som ni-åring sat heime på Dale og såg tv-bileta av månelandinga, har dette prega både han og kunsten hans.
– Månelandinga er noko av det mest poetiske eg har sett. Alle trudde det handla om teknologi, og på ein måte er vi blitt lurte alle saman. I alle desse åra sidan månelandinga har folk rett og slett ikkje visst at det var poesi dei dreiv med der oppe, seier Kurt, og forklarer at poesien ligg i denne observasjonen:
– Nokon har reist opp og vandra omkring, og kome ned igjen.

Dette var også inspirasjonen hans for å gjennomføre nokre av dei mest spektakulære performancane han har gjort. Han bygde eit stativ med fire bein og ein motor i midten. Frå denne motoren hang Kurt Johannessen opp ned med hovudet like over bakken medan han roterte sakte rundt inne i stativet. Saman med eit team reiste han til tre ulike, aude stader og gjentok handlinga:
I ein svensk skog: Det å teikne ein usynleg sirkel med hovudet i ein skog om natta.
På Island: Det å teikne ein usynleg sirkel med hovudet like over ein ørken.
På Jostedalsbreen: Det å teikne ein usynleg sirkel med hovudet like over ein isbre.

Bortsett frå teamet som var med, var det ingen andre til stades då performancen blei framført. Nokre bilete er alt som vitnar om at dette faktisk har skjedd. Han reiste ut i ein skog, ut i ein ørken og opp på ein bre, roterte rundt, og kom tilbake. Det var veldig mykje styr og store kostnader for ei lita hending. I løpet av eitt minutt var det over. Akkurat som måneferda:
– Så mykje styr for nokre små steg, seier Kurt.

Månen er ein ost
Før han la ut på desse ferdene, laga han puslespelet Looking for the Moon i 1990. Puslespelet er eit bilete av Kurt sine føter som står i jord. Bodskapen er like enkel som han er poetisk: Du må vite kvar du står når du skal leite etter noko som er vakkert og stort. Oppfølgjaren kom to år seinare. Framsida av boka Fyrste natt på månen viser dei lukka auga til ei jente som søv. Boka inneheld landskap med krater og er trykt på svært tynt papir, som underbygger det drømmeaktige. Boka er truleg inspirert av ei setning frå ei tidlegare bok: Sniglebjeff og andre måneferder (1988). Her heiter det mellom anna:

Natt etter natt drøymde han at han gjekk på månen. Ein dag braut han foten.

Det eine tar som sagt det andre i Kurt Johannessens kunst. Det poetiske og vare blir snart til surrealistisk nonsens, som snart blir poesi igjen: Månen gir assosiasjonar til ostar. Og her tar Kurt Johannessen klisjeen på alvor: Månen er ein ost, seier du? Ost skal bli, tenker han og dekker til eit fantastisk ostebord, som gir assosiasjonar til noko sakralt, eit alter. På veggen heng ei setning, ramma inn som eit salmevers:

Ei forklaring på at så mange likar ost kan vere at vi har hatt eit tidlegare liv på månen.

Folk i byen blei inviterte til ostegilde gjennom ein noko kryptisk annonse i Bergens Tidende. Dei kom, dei åt dei deilige ostane, og dei gjekk igjen. Slik stadfesta dei påstanden til Kurt. Når dei er så glade i ost, må dei ha levd eit tidlegare liv på månen.

I ein e-post skriv Kurt Johannessen om noko interessant som han nettopp er blitt fortalt:
“Når dei lærer ei laboratorierotte å utføre ei spesiell handling ein stad på denne planeten, viser det seg at det er lettare for andre rotter å utføre den same handlinga andre stader, i andre laboratorium, så fort den fyrste rotta har lært det.”

Ein omarbeidd versjon av denne teksten kunne fint passert som ein korttekst i ei av Kurt Johannessens bøker. Han høres ikkje alltid ut som ein kunstnar når han snakkar om kunsten, eller det som kanskje skal bli kunst. Han er heller ikkje ein slik kunstnar som går på kunstutstillingar for å hente inspirasjon. Han deltar ikkje mykje i det offentlege ordskiftet om kunstens rolle i samfunnet heller. Han skriv ikkje ugjennomtrengelege avisartiklar om eigenarten til kunsten, og han les ikkje mange filosofiske essays om eksistensiell einsemd. Kurt Johannessen les naturvitskap, populærvitskaplege framstillingar om korleis ting heng saman på denne planeten – og andre planetar, frå dei store til dei heilt små samanhengane. Og kanskje er ikkje avstanden frå månen til Skansemyren fotballklubb så stor som han tilsynelatande ser ut?

Fotballen er rund
Fotballen dukkar opp i ei rekke bøker og tekstar. Som alt anna har også dette ei naturleg forklaring, som snart endar i poesi:
– Eg hadde berre fotball i hovudet. Eg var gal etter fotball seier han om gutedagane på Dale der han voks opp. I tolvårsalderen byrja han å teikne fotballspelarar. Seinare skulle den runde forma til fotballen stille det same spørsmålet som den samla produksjonen hans: Kvar byrjar det eine og sluttar det andre?

Kurt Johannessen har laga den poetisk fotballinstallasjonen Søvn (1997), og han har sett fotballen i samanheng med heilt andre ting. I boka Samanhengar (2001) kjem latteren boblande når ein les tekstar som dette:

Samanhengen mellom frekvensen av tanken “det hælsparket skulle eg absolutt ikkje ha teke” i hovudet til ein angrepsspelar i løpet av ein fotballkamp, og kor ofte same person utfører rørsler som til då ikkje var kjende for menneskeslekta, på dansegolvet etter midnatt.

Boka er dedisert Skansemyren Ballklubb. I etterordet skriv han at det er lett å vere etterpåklok, særleg i etterord, “men likevel ser eg ikkje samanhengen mellom det at eg nikka ballen rett i klypene til målmannen på Mindebana 15. mars 1995, og den aukande interessa eg har fått for astronomi den siste tida”.

Kurt Johannessen har sagt at han likar å gå heilt opp i ting, å forsvinne heilt i det han held på med. På eitt tidspunkt forsvann han i mjøl. På eit anna tidspunkt forsvann han inn i eit intenst samarbeid med levande dyr, og han gjekk på eitt tidspunkt opp i alle moglege tenkelege sirklar. På same måte forsvann han inn i fotball då han skreiv boka Fotball med meir i 2005. Før Dag Solstad lanserte sin fotnote-roman Armand V, lanserte Kurt Johannessen det som ein kanskje kan kalle ein fotnotefotballdokus. Rikt illustrert med bilete og fotnotar dokumenterer han her Skansemyren Ballklubb frå 1992–2014 på ferda deira mot sigeren i Champions league ein gong i framtida.
– Eg driv ikkje i underhaldningsbransjen, har Kurt Johannessen uttalt. Men mange av tekstene hans er så morosame at dei gjerne går for å vere underhaldning. Likevel er det heilskapen med brå skift mellom alvor, humor, poesi og surrealisme som gjer at vi blir mykje meir enn underhaldne når vi les. Den skarpe samfunnskritikken vil ein derimot leite forgjeves etter i desse bøkene. Dei står fram nesten som fascinerande naive i uttrykket og tilsynelatande heilt fri for kritisk analyse. Det er likevel noko der, i tekstar som denne:

– Ja, men det er jo ingenting i handa di, sa dronninga då prinsen skulle fortelje om reisa si.

(Sniglebjeff og andre måneferder, 1988)

Det ligg også ei tydeleg oppmoding om ein annan livsfilosofi når Kurt Johannessen i Oppdagingar frå 1995 skriv:

Å knipe handa hardt saman, for så å sleppe ho sakte opp, kan vere ein måte å trylle fram gull og diamantar på.

Dersom du øver deg, kan du få det du vil. Rikdomen kjem ikkje utanfrå, men frå den einskilde si evne til å mane han fram. Walking Frog And Ghostjokes frå 1985 er den første boka til Kurt Johannessen med tekstar. Her får Kurt Johannessen lesarane sjølve til å trylle fram bilete dei ikkje har sett før. Tekstane er plasserte nedst på blanke sider, som om dei var bilettekstar. Bileta kjem fram når vi les tekstar som dette:

A train of cheese

Two mice making love


Landskap med fjell
Kurt Johannessen ropar ikkje. Han hamrar ikkje inn orda med store bokstavar og utropsteikn bak. Det er i dei stille oppmodingane vi finn den viktigaste bodskapen: Kyss vinden, drikk lufta, snakk med ein sommarfugl. Denne enkle naturvisdomen gir nokre gonger assosiasjonar til japansk haiku i den reinskorne forma og respekten for naturen. Svært ofte er absurditeten lattervekkjande, som

Korleis kom bananen opp på sofaen?

Andre gonger er det rørande og empatiskapande:

Den vesle historia såg forundra opp.

Frå Sniglebjeff og andre måneferder, 1988.

I 28 personar frå 1997 skriv Kurt historiene til 28 ulike personar. Det handlar både om heile livsløp og små hendingar i dei ulike liva, fortalde i korttekstar. Forteljingane er meir klassiske narrativar enn i mange av dei andre bøkene, uforklarlege handlingsforløp er realistisk og nøkternt skildra:

I lang tid hadde han hatt desse magesmertene. Han gjekk til mange doktorar, men ingen kunne finne ut kva som feilte han. Ein dag møtte han ei lita jente i parken. Ho kom gråtande mot han og la hovudet mot magen hans.


Det er ikkje lett å forklare kva som gjer ein tekst litterært god, men ofte handlar det om truverd. Truverdet ligg i språket og dei bileta som språket manar fram. Jo meir nøkternt språket er, jo sterkare blir ofte bileta, som her:

Ein gut på 6 år hadde eige rom. På rommet sitt hadde han steinar i alle slags former og storleikar. På hyllene og golvet, i skuffer og skap, i senga – overalt var det steinar. Han ville ikkje ha noko anna på rommet sitt.

Den vesle teksten manar fram bilete av guten og steinane på rommet hans. Det er eit rørande bilete skapt av ein forfattar som tar guten på alvor. Forfattaren ser at guten har eit stort og viktig prosjekt – og at steinar er like fint og stort som noko anna. Kanskje ser forfattaren noko av seg sjølv i den vesle guten? På Dale, der Kurt Johannessen voks opp, er det høge fjell på alle kantar. Då han var fem-seks år gammal, syntes han at det var særleg eitt fjell som var mykje brattare enn dei andre. Dette syntes han var urovekkjande. Han rekna med at fjellet var like bratt på andre sida, og meinte derfor at fjellet stod svært ustøtt: faren for at det kunne falle ned mot huset hans, var altfor stor. Etter som åra gjekk, slo han seg til ro med at fjellet sikkert ikkje gjekk bratt ned på andre sida likevel, men hang saman med andre fjell langt bakover. Mange år seinare fekk han sjå eit flyfoto over Dale. Då såg han at fjellet var like bratt på begge sider, som han først trudde. Likevel hadde ikkje fjellet falle ned i alle desse åra! Då klatra Kurt opp på toppen av fjellet og la seg til å sove medan alle stjernene lyste på himmelen. Neste morgon sette han tusen små raude flagg med stjerner på fjellet, som ein takk. Dette blei seinare til Hyllest til fjellet som ikkje fall (1987), som er forma som eit plateomslag. Innsida viser stjernehimmelen og eit lite raudt flagg som er klistra på.

Pust inn. Pust ut.
Mange år seinare vandra Kurt rundt på Finse og fortalde eventyr til tilfeldig utvalde steinar. Dette blei til boka Steinar (2002), som viser bilete av dei 22 steinane som kvar fekk høyre eit Asbjørnsen og Moe-eventyr, som alle handla om troll. Under biletet av steinane står tittelen på eventyret dei fekk høyre, som til dømes Risen som ikke hadde noe hjerte på seg.

Alt dette heng saman med at Kurt i 2006 sandblåste to setningar inn i fjellet Beitelen på Dale:

Det som hender medan du pustar inn

Det som hender medan du pustar ut


Dette arbeidet blei til boka Pust, som repeterer desse setningane side for side. Handlingane er både heilt kvardagslege, noko vi alle gjer heile tida, samtidig som det er det første og det siste vi gjer som menneske. Det er alt og ingenting på same tid. Det er liv og død, stille pust og hardt fjell. Det er det forgjengelege livet i kombinasjon med fjellet som alltid står der. Metoden underbygger innhaldet: Med luft, sandblåsing, blir lufta rissa inn i fjell. Det er Tida sitt poetiske skissearbeid, som Kurt skriv i ei anna bok, Møte frå 2001.

Hos Kurt Johannessen handlar det veldig ofte om å snakke saman, om kommunikasjon mellom dyr og folk, mellom folk og steinar, mellom det vi kan fatte, og det vi ikkje kan fatte. Mellom ulike tider, ulike planetar, mellom det vi kan sjå, og det vi ikkje kan sjå, mellom det som er dikta opp, og røynsle. Det handlar også om at Kurt Johannessen rett som det er bankar på dørene til folk han kjenner:
– Kan eg få støvsugarposane dykkar når dei er heilt fulle av støv, sa han ein gong.
Vi har for lengst slutta å stille spørsmål. Vi berre gir han det han vil ha. Fantastiske ting kan skje dersom vi gir ein støvsugarpose til Kurt, eller seier ja til eit kaffiselskap med sjokoladekake. Den siste gongen vi sa ja til Kurt, blei det til boka Shine frå 2006, ei nesten uverkeleg bok med 14 portrett trykte i blank lakk. Alle sidene ser tomme ut, men når lysa fell mot bileta, ser ein ansikta heilt tydeleg:
Og der er vi alle saman, i ei bok av Kurt Johannessen.

© Marit Eikemo