KJÆRLEIK
I POSTMODERNISMENS TID
om bøkene til Kurt Johannessen
© Marit Eikemo
Veldig mange insisterer på
å kalle ein spade for ein spade. Heilt sidan spaden såg dagens
lys, har folk repetert den same keisame setninga: “La oss kalle
ein spade for ein spade,” seier dei med eit strengt trykk på
spade og spade. Kurt Johannessen ville aldri finne på
noko slikt. Han ville aldri finne på å gjere seg rasjonell
på vegner av spadane.
– Nei, spadane er lumske og utspekulerte, seier han.
– Ein spade i dag er ikkje den same som i går, sjølv
om det fysisk er den same spaden og han liknar veldig den vi såg
i går. Han prøver berre å lure oss til å tru
at det er den same, seier han.
Oppdagingar. Forsvinningar.
Ein plutseleg frigjerande tanke kjem ofte i møte med bøkene
til Kurt Johannessen. Ofte i form av eit latterutbrot. Kurt Johannessen
lar det alltid vere ei opning for at ting ikkje er heilt som dei ser ut.
Kanskje det går an å sjå noko nytt dersom ein fokuserer
på andre samanhengar? Kanskje kjem det ein ny tanke dersom du tar
til å “tenke på noko du ikkje veit?”. Kanskje
ein spade får lov til å vere noko anna enn ein spade for ein
gongs skuld? Nokre steinar på Finse får lov til å høyre
eventyr, og sommarfuglar får vere samtalepartnarar.
Kan dei ikkje snakke, seier du? Tenk ein gong til, seier Kurt: Konsentrer
deg! Øv deg! Då vil det skje. Då vil du oppdage noko
nytt!
I ei av Kurt Johannessens siste artist’s books, Andre oppdagingar
(2006), handlar det om Leikebilen sin tragiske drukningsdød.
Det handlar om Snytepapiret si tvilsame bortforklaring, om Legofiguren
si likesæle framferd, om Blomsterbuketten sin overdrivne
taletrong, Leppestiften si oppskrytte opplevingsreise og
ikkje minst om Såpebobla sitt forsvinningsnummer. Då
han lanserte boka på nyåret 2007, la han urettferdig stor
vekt på denne siste setninga. Han heldt eit føredrag med
ein omfattande powerpoint-presenta-sjon og levande bilete. Han peika og
forklarte. Korleis kunne dette skje? Korleis kunne det ha seg at såpebobla
forsvann? Plutseleg var ho der. Plutseleg var ho der ikkje.
– Ikkje.
Kurt Johannessen smakar på ordet og gjentar det:
– Ikkje. Det er noko meir der. Ikke er så avslutta
og endeleg, men ikkje ... Ordet opnar seg ...
Det burde ikkje forbause nokon om det no dukkar opp ei ny bok, eller ein
ny performance der ordet ikkje speler ei sentral rolle. Når
ein studerer kunsten til Kurt Johannessen, blir ein først og fremst
slått av alle samanhengane. Det eine tar liksom det andre. Eit element
i ein performance blir til ei bok i neste omgang.
Ei setning i ei bok blir til ein ny performance, og slik kan ein spore
det eine tilbake til det andre utan at ein heilt skjønar når
det eine byrjar og det andre sluttar. Boka Everything (2006)
gir assosiasjonar til salmebøker på omslaget. Ho har berre
eitt oppslag – og der finn ein to motståande speglar med ein
tekst på kvar:
Everything is the same, it just looks different.
Everything is different, it just looks the same.
– På eit vis kjennes det ut som eg arbeider med det same heile
tida, det ser berre annleis ut kvar gong, seier Kurt Johannessen.
Sveve over vatna
Ta til dømes Fredriksen. Han dukkar opp i ei av dei første
bøkene til Kurt Johannessen: Gymnastiske øvingar av
Fredriksen 0,78 m.o.h. (1984).Boka inneheld tolv bilete med Fredriksen
i hovudrolla. Heile tida medan han svever 0,78 meter over havet, poserer
han i høve til ulike objekt i oppsiktsvekkjande posisjonar. Slik
er det i grunnen med Kurt Johannessen òg. Han lar seg ikkje affisere
av naturlovene. Liksom Fredriksen byksar han snart hit, snart dit. Snart
i følgje med elefantar, snart med hovudet i ein gullfiskbolle,
snart graven ned i sand, snart på toppen av eit fjell, snart på
månen – og ned igjen. Alltid ned igjen på jorda, og
aller helst i jorda.
Det finst eit bilete frå Performance 7. september 1985
der Kurt kastar seg vassrett frå ein stol. Sveveposituren liknar
til forveksling på Fredriksen sine gymnastiske øvingar. Dei
høyrer saman, som høna og egget. Kven kom først?
Visste dei om kvarandre? Hadde dei eit felles prosjekt på midten
av åttitalet? Spørsmålsstillinga er typisk for Kurt
Johannessen. I boka All (2000), som er ei forlenging av installasjonen
med same namn, er alle sidene svarte bortsett frå ei side med skrift:
Like etter “the Big Bang” kom Plancke-tida. Smellet var
for om lag 15.000.000.000 år sidan, og Plancke-tida var det fyrste
0,000000000000000000000000000000000000 0000001 sekundet etter smellet.
Heile universet var då innanfor eit område som hadde ein diameter
på mindre enn 0,1 mm. Alt var der. På same viset som frøet
har “tanken” i seg om korleis det skal bli til ein blom, kan
ein seie at ideen om oss alle og alt som har vore, er og kjem til å
verte, var der, innanfor det vesle volumet. Ein liten del av denne massen
ville ende opp som deg og meg 15.000.000.000 år seinare. Visste
denne massen det? Visste den om deg og meg? Visste den at eg skulle skrive
dette? Visste den at du skulle lese det no?
Visste Kurt Johannessen at han skulle lage alle desse bøkene då
han debuterte på haustutstillinga med performancen Kropp Jordtrekant
i 1984? Her kasta han seg mot veggen, slo på jord med pinnar. Året
før, i performancen Jordboka, las han jordlydar frå
ei jordbok medan det rann jord ut av munnen hans. Jordboka er
såleis den aller første artist’s book, ei samling jordteikningar
som skulle tilføre ein heilt spesiell energi til kasta i performancen.
Dette var rein natur, før Kurt laga bøker med tekstar. Før
kulturen, så å seie. Kva skulle all denne kastinga og svevinga
og jorda bety?
– Eg var 24 år og full av ....
Kurt Johannessen ler.
24 år og full av eld, full av jord og vatn og luft. Eller eit sterkt
ønske om å bli alt dette, om å kome i nærkontakt
med elementa rundt seg, ta av seg skoa og kleda, ete jorda og drikke lufta,
vere i vatnet.
– Eg ville vere i hop med det, seier han.
Det får ein til å tenke på det evige krinsløpet
frå jord til jord, om universelle og evige samanhengar, om å
høyre til, om å gi seg hen til ein fellesskap bortanfor liv
og død.
– Alt liv har sannsynlegvis oppstått frå same kjelda,
men det har blitt ganske ulikt, visuelt sett, med tida. Og dersom alt
kjem frå same kjelda, har til dømes ein elefant og ein sommarfugl
vore det same ein gong. No ser dei ganske ulike ut, men det er kanskje
berre utanpå? seier Kurt Johannessen.
Dans som ein somarfugl!
Både sommarfuglar og elefantar går igjen, nesten som leiemotiv
i store delar av produksjonen til Kurt. I etterordet til Og (2001)
skriv han at sommarfuglar og elefantar nesten er to sider av same sak.
Boka inneheld ei rekke sommarfugl- og elefanttekstar sette saman med situasjonar
som har med menneske å gjere:
Kjensla av angst i mageregionen utan at ein veit kvifor, og spørsmålet
om alt stoppar opp når ein oppnår augekontakt med ein sommarfugl.
I etterordet fortel han at han fekk i oppdrag å forme den høgtidlege
opninga av dei 49. Festspela i Bergen. Han forstod med ein gong at han
ville trenge hjelp frå elefantar. Resultatet blei Lyrisk regn,
234 tekstar på lappar, ein tekst for kvar lapp, som blei sleppt
over publikum som lyriske regndropar. Det var ikkje planlagt som ei bok,
skriv han vidare i etterordet, “men slik kan det gå når
ein snakkar seg heilt bort i godt lag med elefantar og sommarfuglar”.
Når eg tenker på Kurt Johannessen og sommarfuglane, tenker
eg på Gabriel Garcia Márquez som skriv om ein mann som er
så vakker at det alltid følgjer gule sommarfuglar etter han
der han går. Bøkene til Márquez blir kalla magisk
realisme på grunn av slike scener. Ein journalist spurte ein gong
kva sommarfuglane symboliserer, og kva gulfargen symboliserer. Márquez
svarte at det slett ikkje dreidde seg om symbol. Dette var ei historie
bestemor hans hadde fortalt han: I landsbyen hans levde det ein gong ein
mann som var så vakker at det alltid flaug gule sommarfuglar etter
han der han gjekk.
Verda til Kurt Johannessen er også “magisk realistisk”.
Og når Kurt Johannessen seier at han snakkar med sommarfuglar, er
det ikkje noko han seier for å seie noko anna. Det er noko han seier
fordi han faktisk har ganske mykje med sommarfuglar å gjere. I jorda
utanfor huset hans, heilt borte ved det kvite gjerdet, veks det kvar vår
opp ein høg busk, nesten som eit tre. Etter kvart kjem det kvite
blomar på greinene. Dei blir lange og tunge og strekker seg langt
utover gjerdet mot gata. Så kjem sommarfuglane. Kvart år skjer
det same: Busken veks opp, blomane sprett ut og sommarfuglane kjem. Dei
kjem frå ingen stader – og plutseleg er dei overalt, hundrevis
av dansande sommarfuglar i Kurt Johannessens hage.
Ungane i gata strømmer til for å sjå på dei vakre
insekta. Snart dansar ungane òg. Dei spring hit og dit, hoppar
opp og byksar til for å sjå om dei kanskje kan klare å
gripe ein av sommarfuglane med hendene sine, kanskje kjenne slaga av sommarfuglvenger
mot handflatene.
Det er ikkje berre naturens vakre skapningar som får lov til å
spele ei poetisk rolle i arbeida til Kurt Johannessen. I performancen
Ogo (1993) la han seg ned på eit golv med ein sirkel av
18 svarte sniglar rundt seg. Etter ei stund gjekk sniglane kvar sine vegar,
sirkelen løyste seg opp medan Kurt framleis låg i same posituren.
Naturen fekk lov til å endre biletet, som ei ærbødig
helsing frå Kurt til sniglane: “Eg ligg berre her, de kan
bestemme kva som skal skje.”
Måneferder blandt oss
Denne djupe fascinasjonen og respekten for naturen går igjen i fleire
av tekstane og bøkene til Kurt. I boka Lux (2002) har
han laga eit hol på kvar av dei svarte sidene, hol som tilsvarer
dei nøyaktige augeformene til 13 fuglar. Det latinske namnet på
kvar fugl står skrive på motståande side. Dette er hard
core naturvitskap, men i bøkene til Kurt blir det poesi. Ofte spring
poesien ut frå begjæret etter “å finne ut”.
Han går laus på oppgåvene utan atterhald, utan slør
av ironi: “Kva skjer viss eg gjer slik, eller slik?”
På eitt eller anna tidspunkt må Kurt Johannessen ha tenkt
denne tanken: Kva skjer viss eg spør 24 menneske frå heile
verda om dei kan fortelje sine personlege historier om månen? Dersom
alle ringer i løpet av eit døgn og snakkar på morsmålet
sitt, kva skjer då? Kva skjer når så mange måneforteljingar
møtes i Bergen Kunstmuseum? Tanken blei til ein happening –
og happeningen blei til ei bok, Moon (2004), som dokumenterer
alt det som skjedde natta 20. mars i Bergen: 24 forteljingar om månen
fortald på den einskilde sitt morsmål. Det går ikkje
an å forstå halvparten. Og nettopp her ligg magien: Vi forstår
ikkje halvparten, men vi veit at historiene finst. Vi kan ikkje forstå
månen heller, men vi veit at han er der, og han knyter oss saman
i eit stort fellesskap av undring, draumar og lengsler.
Det er ikkje første gongen ein kunstnar ser den krystallklare samanhengen
mellom poesien og månen. Men hos Kurt Johannessen er det heller
ikkje her snakk om eit symbol. Månen – og særleg måneferda
– er poesi slik Kurt ser det. Heilt sidan han som ni-åring
sat heime på Dale og såg tv-bileta av månelandinga,
har dette prega både han og kunsten hans.
– Månelandinga er noko av det mest poetiske eg har sett. Alle
trudde det handla om teknologi, og på ein måte er vi blitt
lurte alle saman. I alle desse åra sidan månelandinga har
folk rett og slett ikkje visst at det var poesi dei dreiv med der oppe,
seier Kurt, og forklarer at poesien ligg i denne observasjonen:
– Nokon har reist opp og vandra omkring, og kome ned igjen.
Dette var også inspirasjonen hans for å gjennomføre
nokre av dei mest spektakulære performancane han har gjort. Han
bygde eit stativ med fire bein og ein motor i midten. Frå denne
motoren hang Kurt Johannessen opp ned med hovudet like over bakken medan
han roterte sakte rundt inne i stativet. Saman med eit team reiste han
til tre ulike, aude stader og gjentok handlinga:
I ein svensk skog: Det å teikne ein usynleg sirkel med hovudet
i ein skog om natta.
På Island: Det å teikne ein usynleg sirkel med hovudet
like over ein ørken.
På Jostedalsbreen: Det å teikne ein usynleg sirkel med
hovudet like over ein isbre.
Bortsett frå teamet som var med, var det ingen andre til stades
då performancen blei framført. Nokre bilete er alt som vitnar
om at dette faktisk har skjedd. Han reiste ut i ein skog, ut i ein ørken
og opp på ein bre, roterte rundt, og kom tilbake. Det var veldig
mykje styr og store kostnader for ei lita hending. I løpet av eitt
minutt var det over. Akkurat som måneferda:
– Så mykje styr for nokre små steg, seier Kurt.
Månen er ein
ost
Før han la ut på desse ferdene, laga han puslespelet Looking
for the Moon i 1990. Puslespelet er eit bilete av Kurt sine føter
som står i jord. Bodskapen er like enkel som han er poetisk: Du
må vite kvar du står når du skal leite etter noko som
er vakkert og stort. Oppfølgjaren kom to år seinare. Framsida
av boka Fyrste natt på månen viser dei lukka auga
til ei jente som søv. Boka inneheld landskap med krater og er trykt
på svært tynt papir, som underbygger det drømmeaktige.
Boka er truleg inspirert av ei setning frå ei tidlegare bok: Sniglebjeff
og andre måneferder (1988). Her heiter det mellom anna:
Natt etter natt drøymde han at han gjekk på månen.
Ein dag braut han foten.
Det eine tar som sagt det andre i Kurt Johannessens kunst. Det poetiske
og vare blir snart til surrealistisk nonsens, som snart blir poesi igjen:
Månen gir assosiasjonar til ostar. Og her tar Kurt Johannessen klisjeen
på alvor: Månen er ein ost, seier du? Ost skal bli, tenker
han og dekker til eit fantastisk ostebord, som gir assosiasjonar til noko
sakralt, eit alter. På veggen heng ei setning, ramma inn som eit
salmevers:
Ei forklaring på at så mange likar ost kan vere at vi
har hatt eit tidlegare liv på månen.
Folk i byen blei inviterte til ostegilde gjennom ein noko kryptisk annonse
i Bergens Tidende. Dei kom, dei åt dei deilige ostane,
og dei gjekk igjen. Slik stadfesta dei påstanden til Kurt. Når
dei er så glade i ost, må dei ha levd eit tidlegare liv på
månen.
I ein e-post skriv Kurt Johannessen om noko interessant som han nettopp
er blitt fortalt:
“Når dei lærer ei laboratorierotte å utføre
ei spesiell handling ein stad på denne planeten, viser det seg at
det er lettare for andre rotter å utføre den same handlinga
andre stader, i andre laboratorium, så fort den fyrste rotta har
lært det.”
Ein omarbeidd versjon av denne teksten kunne fint passert som ein korttekst
i ei av Kurt Johannessens bøker. Han høres ikkje alltid
ut som ein kunstnar når han snakkar om kunsten, eller det som kanskje
skal bli kunst. Han er heller ikkje ein slik kunstnar som går på
kunstutstillingar for å hente inspirasjon. Han deltar ikkje mykje
i det offentlege ordskiftet om kunstens rolle i samfunnet heller. Han
skriv ikkje ugjennomtrengelege avisartiklar om eigenarten til kunsten,
og han les ikkje mange filosofiske essays om eksistensiell einsemd. Kurt
Johannessen les naturvitskap, populærvitskaplege framstillingar
om korleis ting heng saman på denne planeten – og andre planetar,
frå dei store til dei heilt små samanhengane. Og kanskje er
ikkje avstanden frå månen til Skansemyren fotballklubb så
stor som han tilsynelatande ser ut?
Fotballen er rund
Fotballen dukkar opp i ei rekke bøker og tekstar. Som alt anna
har også dette ei naturleg forklaring, som snart endar i poesi:
– Eg hadde berre fotball i hovudet. Eg var gal etter fotball seier
han om gutedagane på Dale der han voks opp. I tolvårsalderen
byrja han å teikne fotballspelarar. Seinare skulle den runde forma
til fotballen stille det same spørsmålet som den samla produksjonen
hans: Kvar byrjar det eine og sluttar det andre?
Kurt Johannessen har laga den poetisk fotballinstallasjonen Søvn
(1997), og han har sett fotballen i samanheng med heilt andre ting. I
boka Samanhengar (2001) kjem latteren boblande når ein
les tekstar som dette:
Samanhengen mellom frekvensen av tanken “det hælsparket
skulle eg absolutt ikkje ha teke” i hovudet til ein angrepsspelar
i løpet av ein fotballkamp, og kor ofte same person utfører
rørsler som til då ikkje var kjende for menneskeslekta, på
dansegolvet etter midnatt.
Boka er dedisert Skansemyren Ballklubb. I etterordet skriv han at det
er lett å vere etterpåklok, særleg i etterord, “men
likevel ser eg ikkje samanhengen mellom det at eg nikka ballen rett i
klypene til målmannen på Mindebana 15. mars 1995, og den aukande
interessa eg har fått for astronomi den siste tida”.
Kurt Johannessen har sagt at han likar å gå heilt opp i ting,
å forsvinne heilt i det han held på med. På eitt tidspunkt
forsvann han i mjøl. På eit anna tidspunkt forsvann han inn
i eit intenst samarbeid med levande dyr, og han gjekk på eitt tidspunkt
opp i alle moglege tenkelege sirklar. På same måte forsvann
han inn i fotball då han skreiv boka Fotball med meir i
2005. Før Dag Solstad lanserte sin fotnote-roman Armand V,
lanserte Kurt Johannessen det som ein kanskje kan kalle ein fotnotefotballdokus.
Rikt illustrert med bilete og fotnotar dokumenterer han her Skansemyren
Ballklubb frå 1992–2014 på ferda deira mot sigeren i
Champions league ein gong i framtida.
– Eg driv ikkje i underhaldningsbransjen, har Kurt Johannessen uttalt.
Men mange av tekstene hans er så morosame at dei gjerne går
for å vere underhaldning. Likevel er det heilskapen med brå
skift mellom alvor, humor, poesi og surrealisme som gjer at vi blir mykje
meir enn underhaldne når vi les. Den skarpe samfunnskritikken vil
ein derimot leite forgjeves etter i desse bøkene. Dei står
fram nesten som fascinerande naive i uttrykket og tilsynelatande heilt
fri for kritisk analyse. Det er likevel noko der, i tekstar som denne:
– Ja, men det er jo ingenting i handa di, sa dronninga då
prinsen skulle fortelje om reisa si.
(Sniglebjeff og andre måneferder, 1988)
Det ligg også ei tydeleg oppmoding om ein annan livsfilosofi når
Kurt Johannessen i Oppdagingar frå 1995 skriv:
Å knipe handa hardt saman, for så å sleppe ho sakte
opp, kan vere ein måte å trylle fram gull og diamantar på.
Dersom du øver deg, kan du få det du vil. Rikdomen kjem ikkje
utanfrå, men frå den einskilde si evne til å mane han
fram. Walking Frog And Ghostjokes frå 1985 er den første
boka til Kurt Johannessen med tekstar. Her får Kurt Johannessen
lesarane sjølve til å trylle fram bilete dei ikkje har sett
før. Tekstane er plasserte nedst på blanke sider, som om
dei var bilettekstar. Bileta kjem fram når vi les tekstar som dette:
A train of cheese
Two mice making love
Landskap med fjell
Kurt Johannessen ropar ikkje. Han hamrar ikkje inn orda med store bokstavar
og utropsteikn bak. Det er i dei stille oppmodingane vi finn den viktigaste
bodskapen: Kyss vinden, drikk lufta, snakk med ein sommarfugl. Denne enkle
naturvisdomen gir nokre gonger assosiasjonar til japansk haiku i den reinskorne
forma og respekten for naturen. Svært ofte er absurditeten lattervekkjande,
som
Korleis kom bananen opp på sofaen?
Andre gonger er det rørande og empatiskapande:
Den vesle historia såg forundra opp.
Frå Sniglebjeff og andre måneferder, 1988.
I 28 personar frå 1997 skriv Kurt historiene til 28 ulike
personar. Det handlar både om heile livsløp og små
hendingar i dei ulike liva, fortalde i korttekstar. Forteljingane er meir
klassiske narrativar enn i mange av dei andre bøkene, uforklarlege
handlingsforløp er realistisk og nøkternt skildra:
I lang tid hadde han hatt desse magesmertene. Han gjekk til mange doktorar,
men ingen kunne finne ut kva som feilte han. Ein dag møtte han
ei lita jente i parken. Ho kom gråtande mot han og la hovudet mot
magen hans.
Det er ikkje lett å forklare kva som gjer ein tekst litterært
god, men ofte handlar det om truverd. Truverdet ligg i språket og
dei bileta som språket manar fram. Jo meir nøkternt språket
er, jo sterkare blir ofte bileta, som her:
Ein gut på 6 år hadde eige rom. På rommet sitt hadde
han steinar i alle slags former og storleikar. På hyllene og golvet,
i skuffer og skap, i senga – overalt var det steinar. Han ville
ikkje ha noko anna på rommet sitt.
Den vesle teksten manar fram bilete av guten og steinane på rommet
hans. Det er eit rørande bilete skapt av ein forfattar som tar
guten på alvor. Forfattaren ser at guten har eit stort og viktig
prosjekt – og at steinar er like fint og stort som noko anna. Kanskje
ser forfattaren noko av seg sjølv i den vesle guten? På Dale,
der Kurt Johannessen voks opp, er det høge fjell på alle
kantar. Då han var fem-seks år gammal, syntes han at det var
særleg eitt fjell som var mykje brattare enn dei andre. Dette syntes
han var urovekkjande. Han rekna med at fjellet var like bratt på
andre sida, og meinte derfor at fjellet stod svært ustøtt:
faren for at det kunne falle ned mot huset hans, var altfor stor. Etter
som åra gjekk, slo han seg til ro med at fjellet sikkert ikkje gjekk
bratt ned på andre sida likevel, men hang saman med andre fjell
langt bakover. Mange år seinare fekk han sjå eit flyfoto over
Dale. Då såg han at fjellet var like bratt på begge
sider, som han først trudde. Likevel hadde ikkje fjellet falle
ned i alle desse åra! Då klatra Kurt opp på toppen av
fjellet og la seg til å sove medan alle stjernene lyste på
himmelen. Neste morgon sette han tusen små raude flagg med stjerner
på fjellet, som ein takk. Dette blei seinare til Hyllest til
fjellet som ikkje fall (1987), som er forma som eit plateomslag.
Innsida viser stjernehimmelen og eit lite raudt flagg som er klistra på.
Pust inn. Pust ut.
Mange år seinare vandra Kurt rundt på Finse og fortalde eventyr
til tilfeldig utvalde steinar. Dette blei til boka Steinar (2002),
som viser bilete av dei 22 steinane som kvar fekk høyre eit Asbjørnsen
og Moe-eventyr, som alle handla om troll. Under biletet av steinane står
tittelen på eventyret dei fekk høyre, som til dømes
Risen som ikke hadde noe hjerte på seg.
Alt dette heng saman med at Kurt i 2006 sandblåste to setningar
inn i fjellet Beitelen på Dale:
Det som hender medan du pustar inn
Det som hender medan du pustar ut
Dette arbeidet blei til boka Pust, som repeterer desse setningane
side for side. Handlingane er både heilt kvardagslege, noko vi alle
gjer heile tida, samtidig som det er det første og det siste vi
gjer som menneske. Det er alt og ingenting på same tid. Det er liv
og død, stille pust og hardt fjell. Det er det forgjengelege livet
i kombinasjon med fjellet som alltid står der. Metoden underbygger
innhaldet: Med luft, sandblåsing, blir lufta rissa inn i fjell.
Det er Tida sitt poetiske skissearbeid, som Kurt skriv i ei anna
bok, Møte frå 2001.
Hos Kurt Johannessen handlar det veldig ofte om å snakke saman,
om kommunikasjon mellom dyr og folk, mellom folk og steinar, mellom det
vi kan fatte, og det vi ikkje kan fatte. Mellom ulike tider, ulike planetar,
mellom det vi kan sjå, og det vi ikkje kan sjå, mellom det
som er dikta opp, og røynsle. Det handlar også om at Kurt
Johannessen rett som det er bankar på dørene til folk han
kjenner:
– Kan eg få støvsugarposane dykkar når dei er
heilt fulle av støv, sa han ein gong.
Vi har for lengst slutta å stille spørsmål. Vi berre
gir han det han vil ha. Fantastiske ting kan skje dersom vi gir ein støvsugarpose
til Kurt, eller seier ja til eit kaffiselskap med sjokoladekake. Den siste
gongen vi sa ja til Kurt, blei det til boka Shine frå 2006,
ei nesten uverkeleg bok med 14 portrett trykte i blank lakk. Alle sidene
ser tomme ut, men når lysa fell mot bileta, ser ein ansikta heilt
tydeleg:
Og der er vi alle saman, i ei bok av Kurt Johannessen.
© Marit Eikemo
|